హార్డ్ డిస్క్ లాంటి మన మనస్సు

మన మనస్సు హార్డ్ డిస్క్ లాంటిదని What to say when you talk to your self అనే పుస్తకంలో షడ్ హెల్మ్స్టెట్టర్ అంటారు. మన చిన్నప్పటినుండీ మనకు పలు విధాలుగా సూచనలు అందుతూ వుంటాయి. అవన్నీ కలిసి పలు ప్రొగ్రాములుగా (బిలీఫ్ సిస్టంలుగా) తయారవుతాయి. అలా ఆ కంప్యూటర్ (మనం) ఆ ప్రోగ్రాముల పరంగా పనిచేస్తుంది. అలా అమకు అంది వచ్చే సూచనల్లో మంచివి తక్కువే వుంటాయి, చెత్తవి ఎక్కువే వుంటాయి. అలా మన మనస్సు చాలా వరకు నెగటివ్ భావాలతోనే నిండిపోతుంది. కొన్ని సార్లు మనకు తెలియకుండానే బయటినుండి పలు సంకేతాలు, సూచనలు అందుతూ వుంటాయి. అవి మన అంతః చేతనలో రికార్డ్ అవుతూ వుంటాయి. అలా ఇంటా బయటా, మనంలో మనం, మన గురించి ఇతరులూ అనుకునే విధాన్ని బట్టి అంటున్న విధాన్ని బట్టి మన వ్యక్తిత్వం రూపొందుతూ వుంటుంది. 

మనం అదృష్టవంతులం అయివుండి చిన్నప్పటినుండీ మనకు పాజిటివ్ ఇన్స్ట్రక్షన్స్ అందుతూ వున్నట్లయితే భలేగా వుంటుంది కానీ అది సత్యదూరం కదా. పోనీ పెళ్ళి అయ్యేంతవరకు అందరూ మనని మొనగాడు అన్నా పెళ్ళయ్యాక పెళ్ళాం వచ్చి దద్దమ్మ అని తీసిపారెయ్యొచ్చు. లేదా ఇంట్లో అంతా పెళ్ళాం పిల్లలతో సహా తనని గొప్పవాడు అనుకున్నా కొత్త ఉద్యోగం చేరాక తన మేనేజర్ ఒక చీడ పురుగులా చూస్తుండవచ్చు. పాజిటివ్ పరిస్థితి వుంటే ఫర్వాలేదు కానీ నెగెటివ్ పరిస్థితి వుంటే అదంతా మన సబ్కాన్షియస్ మనస్సులో సింక్ కాకుండా వుండేలా చూసుకోవాలి.  అలా మన మీద మనం విశ్వాసం కోల్పోతే అది ఎంత చెరుపు చేస్తుందో మీరు ఊహించవచ్చును. 

మనల్ని ఆత్మన్యూనతకి గురిచేసేవాళ్లకి దూరం చేసుకోవడం ఉత్తమం. కొంతమంది శ్రెయోభిలాషులం అనే పేరిట మనల్ని కించపరుస్తూ హితబోధలు చేస్తూ తామేదో గొప్ప దేశసేవలు చేసినట్లుగా భావిస్తూవుంటారు. అలాంటి వ్యక్తుల పట్ల అప్రమత్తంగా వుందాం. స్నేహితుడో లేక కోలీగో మనలో నెగెటివ్ భావాలు ఎక్కిస్తూ వుంటే గనుక దూరంగా వుండొచ్చు కానీ అదే మన తల్లిదండ్రులో, భార్యా పిల్లాలో అయితే వస్తుంది చిక్కు. ఇక భార్యనో లేదా భర్తనో అయితే ఇంకా క్లిష్టంగా వుంటుంది పరిస్థితి. దూరంగా వుండలేం - దగ్గరగానూ వుండలేం :)) చాలామంది భార్యలూ భర్తలూ తమ పార్ట్నర్ ల గురించి చాలా క్యాజువల్ గా చులకనగా మాట్లాడేస్తూ తమ పార్ట్నర్ లలో అలాంటి విశ్వాస వ్యవస్థని రూపొందిస్తుంటారు. 

భర్తలు భార్యలకి అలా ఇచ్చే సూచనలు ఎలా వుంటాయో ఉదాహరణలు ఇవ్వలేను కానీ భార్యలు అలా ఇచ్చే సూచనలు చాలా చెప్పగలను ఎందుకంటే నేనూ ఓ భర్తను కాబట్టి అలాంటివి బాగా పరిశీలిస్తుంటాను. "మా ఆయనకి అవన్నీ ఏమీ తెలియవండీ". నా మొఖం. అలా పదే పదే అంటే ఇంకేం తెలుసుకుంటాడూ? "మా ఆయన అవన్నీ పట్టించుకోడండీ. మీరు వున్నారు చూసారూ భలే కేర్ తీసుకుంటారండీ". అవతల వాళ్ళాయన మనస్సులో గుర్..మంటూవుంటాడు. అలా పదే పదే అలా విన్నాకా ఎంత పట్టించుకున్నా ఇంతేలే అని లైట్ తీసుకుంటాడు! "మా ఆయన ఇంట్లో అస్సలు ఒక్క పని కూడా చేయడండీ" ఇది మా ఇంట్లో. ఇలా పదే పదే విన్నాకా ఆ చేసే కొద్ది పనులూ కూడా చెయ్యబుద్దికాక మానేసి దర్జాగా కూర్చుంటున్నాను. ఏదయినా చెయ్యాలనుకున్నా 'ఛ, నీకు అంత దృశ్యం లేదు' అని నా మనస్సు నన్ను బుజ్జగిస్తూవుంటుంది. పోన్లే పాపం అని దానిమాట వింటూ వుంటాను. అలా అని నేనూ తక్కువేమీ కాదు. ఇదివరలో అమాయకంగా అవో ఇవో అనేవాడిని. తెలిసి వచ్చాకా తగ్గిస్తూవస్తున్నా.  

కొంతమంది ఇళ్ళల్లో వాళ్ళ పిలలని కించపరచడం ఫాషన్ గా భావిస్తుంటారు. "మా చిన్నోడు సూపరండీ, మా పెద్దోడే శుంఠ". అలా పదిసార్లు విన్నాకా వాళ్ళ పెద్దోడు గ్యారంటీగా శుంఠన్నర అయిపొతాడు. ఎందుకంటే అతడిలో ఏర్పడే బిలీఫ్ సిస్టం ఇక తనని ఎదగనివ్వదు. ఏదన్నా తాను గొప్పపనులు చెయ్యాలనుకున్నా అంతః చేతన హెచ్చరిస్తుంది, తానేంటో గుర్తు చేస్తుంది.  "మా వాడికి చదువు అస్సలు వంటపట్టదండీ" ఇంకేం పడుతుందీ?  బాగా బక్కగా వున్న తమ పాపని చూపిస్తూ "మా అమ్మాయి ఎంత తిన్నా లావు కాదండీ" అంటారు. ఇంకేం అవుద్దీ?  

అంచేతా...మనం చాలా క్యాజువలుగా అలా మాట్లాడి మరచిపోయినా ఎదుటివారిలో అవి ఎలాంటి ప్రభావాన్ని చూపగలవో గుర్తుంచుకోవాలి. మా చిన్నమ్మాయి కాస్త బరువు ఎక్కువ. తగ్గించే ప్రయత్నాల్లో వున్నాం. తను బరువు తగ్గుతున్నట్లుగానే సంకేతాలు అందిస్తూ వుంటాను. నువ్వు లావుగా వున్నావు లాంటి మాటలు మాట్లాడను. క్రితం వారం కంటే, క్రితం నెల కంటే బక్కగా అవుతున్నట్లుగానే సూచిస్తుంటా. 

ఎదుటివారిలో నిజంగా నెగటివ్ భావాలు వున్నా కూడా వాటి గురించి పాజిటివ్ గా మాట్లాడొచ్చు. ఉదాహరణకు భవానీ శంకరం  పెద్దగా సంపాదించట్లేదు. అతని భార్య రమణి కి అతన్ని బాగా సంపాదించేలా చెయ్యాలని వుంటుంది. "నీకు సంపాదించడం చేతకాదు, పక్కింటి ఆయన అయితే ఎంత బాగా సంపాదిస్తాడో" అని అందనుకోండీ. భవానీ లో 'ఓహ్ నాకు సంపాదించడం చేతకాదు' అనే నమ్మకం బలీయం అవుతుంది. అలా కాకుండా "పక్కింటి ప్రసాద్ బాగా సంపాదిస్తున్నాండండీ, మీరు మరో మూడేళ్ళల్లో అతని మించిపోవాలి. మించిపోతారు. మీమీద నాకు ఆ నమ్మకం వుంది, ఇక ఆ ఇక ప్రయత్నాలు ప్రారంభిద్దురూ"  అని భవానీ శంకరం యొక్క బలహీన క్షణంలో రమణి గోముగా రిక్వెస్ట్ చేసిందనుకోండీ. దృశ్యం మీరే ఊహిద్దురూ :)) రెచ్చిపోడూ?!  

అలా కాకుండా రమణి ఇలా అందనుకోండీ.  "పక్కింటి ప్రసాద్ బాగా సంపాదిస్తున్నాండండీ, మీరు అతడిని అతని మించిపోవాలి. మించిపోతారు. మీమీద నాకు ఆ నమ్మకం వుంది, ఇక ఆ ఇక ప్రయత్నాలు ప్రారంభిద్దురూ". ఈ డైలాగుల్లో ఒక లోపం వుంది. పై డైలాగునీ ఈ డైలాగునీ కంపేర్ చేసి చూడండి. పైన మూడేళ్ళు అని టైం ఫ్రేము పెట్టింది. ఇక్కడ అలా లేదు. అది పొరపాటు. ఎన్నడో ఒకనాడు అంటే అది ఎన్నడో లాగానే మిగిలిపోతుంది. ఎన్నడో ఒకనాటికి కదా, తొందరేమీ లేదు కదా అని భవానీ తడిగుడ్డ వేసుకొని పడుకుంటాడు. మనం లక్ష్యాలు పెట్టుకున్నప్పుడు కానీ, ఇతరులకు పెట్టినప్పుడు కానీ తగిన సమయం నిర్దేశించకపోతే పెద్దగా ప్రయోజనం వుండదట.